اشتهارد دراصل ( اشته ده) يعني ده شما كه به مرور زمان وابدال حروف اشتهارد ناميده میشود. البته درمورد نام اشتهارد نقل قولهايي شده است ازجمله ا شترده كه صورتي است از واژه استرده وسترده به معني صاف وهموار و بي درخت وا ما مردم اشتهارد نام شهرشان را(اشتارد) فراگومي كنند ومعني آن براي عموم مردم ناشناخته مي باشد. بعضي ازمردم اشتهارد عقيده دارند كه درگذشته اين سرزمين تبعيدگاه بوده كه البته باتوجه به قدمت بسيارقديمي وگويش منحصر به فرد آن وآداب ورسوم اين شهرچنين فرضي دورازحقيقت است. اشتهارد از توابع شهرستان كرج وجزء استان تهران در"22و50 طول شرقي و"43و35 عرض شمالي قراردارد و با تهران 110كيلومتر و با كرج 63 كيلومترفاصله دارد ودريك منطقه نسبتا كويري با آب وهواي نيمه خشك واقع شده.حوزه جغرافيايي آن ازطرف شمال به ارتفاعات حلقه دره ازجنوب به ارتفاعات خوش آب وهواي قزل باش وازغرب به روستاهاي بوئين زهرا و از شرق به رودخانه شوراتصال دارد ومساحت آن متجاوز از2500 كيلومتر مربع ومطابق باآخرين سرشماري جمعيت آن 25000 نفروبا زبان منحصر به  فرد باقدمتي چند ده هزارساله ميباشد.ازآثارتاريخي اين شهركه متاسفانه چندي پيش براثربي  توجه مسئولين امركاملا تخريب شد ((ديزبون)) دراصل ديده بان ميباشدكه درواقع يك قلعه بسيارقديمي و بلندبود وهمچنين درقسمت جنوب شرقي اشتهاردواقع دريك منطقه كوهستاني قلعه اي به نام ((گهورقلعه)) واقع است كه ازسه جهت دسترسي به آن به خاطرقرارگرفتن برسريك كوه ميسرنيست وازآثارتاريخي ومذهبي منطقه ميتوان قبعه هاي ((امام زاده ام كبري وام صغري)) ازنوادگان امام موسي كاظم (ع) و ((امام زاده سليمان)) برادرامام رضا(ع) واقع در ((گوش آوا)) يا ((كوشك آباد)) وامامزاده زيد ورحمان واقع دردهستان پلنگ آبادكه دراصل فلنگ آباد بوده وامروزه به رحمانيه معروف است.اين شهرداراي 7محله قديمي بنام هاي: جيرمحله (پايين محله) - محله صياديه - محله قازيان - چله محله (چال محله) - فارچي آباد (پارچي اوا) - خيابان بزرگ (پيله خياوون) - خيابان كوچك (خوردك خياوون) وهمچنين ازمحلات كوچكترميتوان ازام اصغر- رضه (رضويه) - چول وپشت قلعه نام برد واخيراشهرك هايي نيزاحداث شده: شهرك طالقاني - شهرك وحدت وشهرك الغدير. دراطرف اشتهارد مناطق ودهستانهايي بنام هاي: جعفرآباد- قزل حصار (گلدشت)- رحمانيه (پلنگ آباد) - مهدي آباد(چهارطاق)- فردآباد (پاره) - مختارآباد - عبدالله آوا (آباد) - كوشك آوا - مروت آوا - اوپشته - گنگ - جارو وبوجعفروجود دارد. ((محله هاي شهراشتهارد داراي مساجد - حمام ها - قنوات و گورستانهاي اختصاصي مي باشند. دراين شهر سه تكيه وجودداردكه يكي ازآنها ساختارقديمي دارد واحتمالابه دوره صفويه برميگردد باهمان سبك وسياق تكيه هاي قديمي ايران)). درزمان گذشته مردم اين شهرازطريق كشاورزي ودامداري امرارمعاش مي كردندكه درساليان اخير با احداث دوشهرك صنعتي درغرب وشرق اشتهارد وضعيت اقتصادي مردم دچارتحول اساسي شده ورود صنايع وهمچنين دگرگوني اقنصادي تبعاتي داردازجمله مهاجرپذيري قوي اينكه اصل مهاجرپذيري ذاتا بد نيست ولي مهاجرين ميتوانند درتغييرساختار فرهنگي منطقه علل خصوص درگويش مادري اثرات ناخواسته ونامطلوبي داشته باشند .گويش اشتهاردي داراي دستورزبان بسيارمشخص ومحكمي است فقط باشنيدن مي توان به نوع جنسيت دخترياپسرومرديازن پي برد همچنين اشياء واجسام نيزمذكروموءنث درنظرگرفته مي شود و صفت قبل ازموصوف مي آيد (باتوجه به توضيحات فوق براي افرادغير بومي ومهاجراگرنگويي غيرممكن است بلكه بسيارمشكل است .) بابررسي وتامل دركتاب تاريخ طبري ويامتون قديمي ديگرمثل اوستا ميتوان كلمات بسياري را استخراج كردكه آن كلمات درحال حاضربدون كوچكترين تغييردر آواشناسي بطورمعمول بين مردم اشتهارد محاوره مي شود دراينجا مناسب است وصف اشتهاردرا اززبان دهخدا بخوانيم:

 دهخدا درلغت نامه خودصفحه264درجلداول مي نويسد اشتهارد قصبه بزرگي است .  ازبخش كرج شهرستان تهرا ن78000گزي باختركرج سرراه كرج به بوئين زهراجلگه معتدل سكنه  6267 شيعه  فارس وزبان مخصوص كه ريشه آن فارسي است. آب آن از21رشته قنات كه يكي شيرين وبقيه لب شوراست. محصول عمده غلات(گندم وجو) بنشن (خواروبارازقبيل نخودلوبياماش وعدس) چغندرقندپنبه جاليز. شغل: زراعت وكسب صنايع دستي كرباس وپارچه نخ بافي دبستان شش كلاسه پاسگاه ژاندارمري و محضر رسمي دارد بناي امام زاده ومسجد و تكيه آن قديمي است  كارخانه تصفيه پنبه وآسياب موتوري دارد لازم به ذكراست نويسنده معروف جلال آل احمد درمورد زبان مردم اشتهارد دركتاب تات نشينان بلوك زهرامطالبي را  بيان كرده است.

در پست بعدی چند تا عکس از اشتهارد هم میگذارم.

برگرفته از سایت  اشتهارد.کام